Finanse i prawo finansowe ,
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
8 Finanse i prawo finansowe – wykłady Finanse publiczne – to zasobu pieniężne, operacje tymi zasobami, oraz normy prawne je regulujące. Funkcje finansów publicznych1. fiskalna – polega na dostarczaniu państwu i innym podmiotom publicznym dochodów przeznaczonych na realizację ich zadań. 2. alimentacyjna/redystrybucyjna/ - polega na przesuwaniu środków finansowych przez budżet ze sfery produkcyjnej do sfery produkcji niematerialnej – budżetowej /oświata, wojsko, służba zdrowia/ 3. stymulująca – oddziaływanie przy pomocy rozwiązań, instrumentów finansowych na przebieg procesów gospodarczych, kształtowanie określonych zachowań podmiotów np.: podatników to oddziaływanie może być pozytywne – pobudzające podmioty do określonych zachowań np.: ulgi i zwolnienia podatkowe, preferencyjne kredyty a może być i negatywne – zmierzające do zaniechania lub ograniczenia pewnych zachowań np.: wysoka stawka podatku do 75% od dochodów z nieujawnionych źródeł przychodów za przestępstwa i wykroczenia skarbowe. Krzywa Lavela –jeżeli wzrastają stawki podatkowe /rosną/ to wysokość dochodów rośnie ale tylko do pewnego momentu, a potem maleje jest więc dążenie do obniżenia wysokości stawek podatkowych. 4. kontrolna – nazywana też informacyjną polega na wyciąganiu wniosków z analizy kształtowania się przepływów finansowych. Administracja finansów publicznych: ORGAN – nie US a Naczelnik US, Dyrektor Izby Skarbowej i Duże Urzędy Podatkowe. Kompetencje Naczelnika US: 1. ustalenie i pobór podatków i niepodatkowych należności budżetowych z wyjątkiem: podatku od posiadania psów, od nieruchomości, od środków transportowych, podatku rolnego, leśnego czy opłat lokalnych. 2. rozkładanie na raty podatku i umorzenie zaległości podatkowych 3. przyjmowanie zgłoszeń obowiązku podatkowego /rejestracja podatkowa/ 4. wykonywanie czynności sprawdzających i kontrola podatkowa w toku postępowania podatkowego w zakresie niezbędnym do ustalania wysokości zobowiązania podatkowego – czynności operacyjne – podejmuje kontrola skarbowa 5. prowadzenie postępowania podatkowego, postępowania egzekucyjnego i karnego skarbowego /ale tylko do momentu wniesienia finansowego aktu oskarżenia do Sądu Powszechnego/. Kompetencje Dyrektora Izby Skarbowej: - nadzór nad US i orzecznictwo w II instancji w postępowaniu podatkowym. Budżet państwa – to roczny plan dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów - po pierwsze – organów władzy publicznej, w tym organów administracji rządowej, organów kontroli i ochrony prawa - po drugie – sądów i trybunałów. Uchwalony jest w formie ustawy budżetowej na okres roku kalendarzowego zwanego: rokiem budżetowym ./NBP – OBSŁUGA KASOWA BUDŻETU PAŃSTWA/. Budżet jednostki samorządu terytorialnego – jest rocznym planem dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów tej jednostki uchwalony w formie uchwały budżetowej na rok budżetowy. Zawiera także plany przychodów i wydatków zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych i funduszy celowych. Jednostka budżetowa np.: szkoła /dochód do budżetu – wydatek z budżetu/ Zakład budżetowy – przedszkola, żłobki Gospodarstwa pomocnicze – część działalności podstawowej jednostki budżetowej /np.: w szkole – warsztaty/. Zasady budżetowe: 1. powszechności /zupełności/ - postuluje aby budżet obejmował całą działalność finansową państwa, aby wszelkie przejawy działalności państwa znajdowały odzwierciedlenie w dochodach i wydatkach budżetowych. Z zasady tej wypływa forma budżetowania brutto obowiązująca jednostki budżetowe /dochody jednostki stanowią dochód budżetu a wydatki budżetowe pokrywane są bezpośrednio z budżetu /szkoła/. Ustawa o finansach publ dopuszcza wyjątki i metodę finansowania netto odnośnie zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych 2. jedności – może być rozpatrywana w dwóch aspektach: a/ jako jedność formalna - zestawienie wszystkich dochodów i wydatków a jednym dokumencie budżetowym /jeden plan finansowy/, b/ jako jedność materialna – postuluje aby całość dochodów budżetowych była przekazywana na wydatki, aby wszystkie dochody budżetowe tworzyły jeden fundusz. Naruszeniem tej zasady jest tworzenie funduszy celowych np.: fundusz ochrony gruntów rolnych 3. szczegółowości – jej przejawem jest klasyfikacja budżetowa, czyli obowiązek uchwalenia budżetu w określonej szczegółowości dochodów i wydatków 4. jawności – budżet jest jawny na etapie jego uchwalania. 1934 r – ordynacja podatkowa /1 ustawa/ 1980 r. Ustawa o zobowiązaniach podatkowych 1992r. Zaistniał Sąd do rozstrzygania spraw podatkowych /obecnie Wojewódzki Sąd Administracyjny/. Podatek – publicznoprawne, nieodpłatne, przymusowe oraz bezpowrotne świadczenie pieniężne na rzecz SP, województwa, powiatu, gminy wynikające z ustawy podatkowej. CECHY PODATKU 1. nieekwiwalentne – nie ma wzajemnego świadczenia, podatek różni się od opłaty, w opłacie /świadczenie ekwiwalentne – za opłatę otrzymuje się coś/ 2. przymusowość podatku 3. bezzwrotność – świadczenie na rzecz SP wynika z ustawy podatkowej i konstytucji art. 217 PODZIAŁ PODATKU 1. wg podstawy opodatkowania - dochodowe /podstawa opodatkowania jest dochód/ - rolne / podatek przychodowy/ - przychodowe / podatek płacony od przychodu/ 2. wg materialnego ciężaru podatkowego - pośrednie /podatek VAT/ - bezpośrednie. PODATEK POŚREDNI – charakteryzuje się tym, iż materialny ciężar podatku nie obciąża podatnika a jest przerzucony na inny podmiot / w cenie towaru VAT, AKCYZA/ PODATEK BEZPOSREDNI - charakteryzuje się tym, że podatnik ponosi materialny ciężar podatku /np. podatek dochodowy od osób fizycznych Podział podatku /zasilającego budżet państwa, gminy/ Budżet państwa: - podatek dochodowy od osób fizycznych /48,81 % zasila budżet państwa - podatek dochodowy od osób prywatnych 75,99% - podatek VAT /od towarów i usług/ - podatek akcyzowy - podatek od gier losowych i zakładów wzajemnych Budżet gminy: 1. podatek od nieruchomości /podatek majątkowy/ - podstawą opodatkowania jest powierzchnia gruntu, ustala się powierzchnię użytkową, która jest do opodatkowania / nie bierze się pod uwagę wartości rynkowej nieruchomości tzw. Podatek KATASTRALNY – rejestrowy./nie leży w gestii US/ 2. podatek od spadków i darowizn /także nabycie w drodze zasiedzenia, od zachowku, dyspozycja wkładem na rachunku oszczędnościowym na wypadek śmierci – ustala się BENIFICENTA 3. podatek leśny,/nie leży w gestii US/ 4. podatek rolny,/nie leży w gestii US/ 5. podatek od środków transportowych /od samochodów ciężarowych i autobusów/ nie leży w gestii US 6. podatek od posiadania psów /podatek fakultatywny polega na tym, że Gmina może z tego podatku zrezygnować/nie leży w gestii US 7. podatek od czynności cywilno-prawnych 8. podatek dochodowy od osób fizycznych 39,34% /miejsce zamieszkania/ 9. podatek dochodowy od osób prywatnych 6,71% 10. karta podatkowa /od prowadzącego działalność gosp. W niewielkim wymiarze np.: szewc, zegarmistrz. Budżet Gminy ma stałą opłatę, nie musi prowadzić ewidencji podatkowej /wysokość stawki ustalona decyzją. Budżet Powiatu: 1. podatek dochodowy od osób fizycznych 10,25% 2. podatek dochodowy od osób prawnych /prywatnych/ 1,4% Budżet województwa 1. podatek dochodowy od osób fizycznych 1,6% 2. podatek dochodowy od osób prywatnych 15,9%. Jeżeli płacimy podatek po terminie to są odsetki PROLONGACYJNA OPŁATA – 50% wysokości karnych odsetek gdy wniesiono o rozłożenie na raty, czy też umorzenie. OPŁATA OBLIGATORYJNA – w budżecie państwa /nie zwalnia od opłaty prolongacyjnej. W budżecie Gminy może być zwolnienie OPŁATY ZASILAJĄCE BUDŻET: A/ państwa - opłaty sądowe - opłaty z ceł B/ gminy - opłata skarbowa /akty USC, od pełnomocnictwa/ - opłata miejscowa /klimatyczna/ - opłata targowa - opłata administracyjna /Gmina może wprowadzić za czynności organów Gminy, które nie są objęte inną opłatą np.: wydanie wypisu z mapy OBOWIĄZEK PODATKOWY: Wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach. Nie można go modyfikować umową cywilno-prawną ZOBOWIĄZANIE PODATKOWE- jest wynikające z obowiązku podatkowego, zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz SP, województwa, powiatu algo gminy podatku w wysokości, w terminie oraz miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego. Najpierw musi być obowiązek, który przekształca się w zobowiązanie, jednak nie każdy obowiązek przekształca się w zobowiązanie. PODMIOTY SFERY STOSUNKU PODATKOWEGO; Podatnik – osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu Płatnik – osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie mająca osobowości prawnej , obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu. Inkasent – osoba fizyczna, osoba prawna lub j.o. nie mająca osobowości prawnej, obowiązana do pobierania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu Relacje: Podatnik /pracownik/ - Płatnik /pracodawca/ PŁATNIK/PRACODAWCA/: Jeżeli się płatnik pomyli i zapłaci za mało US wydaje decyzję na rzecz płatnika. Płatnik musi się zwrócić do podatnika o zapłacenie tej kwoty /wyjaśnia mu wszystko/ przykład bezpodstawnego wzbogacenia może być odwrotnie – pobrał za dużo i odprowadził do US /płatnik to zrobił/ podatnikowi przysługuje, zwraca się bezpośrednio do US o stwierdzenie istnienia i o zwrot nadpłaty /wyjaśniając wszystko/. Podatnik może się zdecydować na ryczałtowaną opłatę – jeżeli nie wniesie – obowiązuje go reguła ogólna. ROK PODATKOWY – to rok kalendarzowy nie koniecznie się pokrywa w przypadku osób prawnych /osoba prawna może wybrać rok podatkowy np. od 1.X.do 30.IX/ jeżeli nie postanowi obowiązuje go rok podatkowy – rok kalendarzowy. WSPÓLNE OPODATKOWANIE – fakultatywne obowiązuje termin /na zasadach ogólnych wynikający z ustawy do 30.IV./ Jeżeli ostatni dzień terminu przypada na sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy za ostatni dzień terminu uważa się następny dzień po dniu lub dniach wolnych od pracy. ZŁOŻENIE ZEZNANIA PODATKOWEGO – liczy się data nadania np.: należy złożyć do 20.XI i ja w tym dniu wysyłam ale w placówce pocztowej polskiej, jeżeli w zagranicznej to liczy się data wpływu pisma do organu podatkowego. W sferze prawa publicznego data zapłaty jest datą obciążenia rachunku bankowego dłużnika /nie ważne kiedy wpłyną pieniądze na rachunek wierzyciela/ W sferze prawa prywatnego – datą zapłaty jest data uznania rachunku wierzyciela /data postawienia środków do dyspozycji wierzyciela/. ODSETKI W SFERZE PRAWA PUBLICZNEGO - obligatoryjnie nalicza dłużnik i wpłaca bez wezwania organu podatkowego. Jeżeli mam zapłacić w sobotę a płacę w poniedziałek nie płacę odsetek. Sposoby wygasania zobowiązań podatkowych 1. Sposoby efektywne a/ zapłata podatku - gotówkowa, - bezgotówkowa /znaki opłaty skarbowej, ratalne, zaliczkowo, blankiet wekslowy/ Zapłata podatku przez podatników prowadzących działalność gospodarczą Obowiązanych do prowadzenia księgi rachunkowej lub podatkowej lub księgi przychodów i rozchodów następuje w formie polecenia przelewów. b/ pobieranie podatku przez płatnika lub inkasenta c/ zaliczenie nadpłaty lub zaliczenie zwrotu podatku d/ potrącenia e/ przeniesienie własności rzeczy lub praw majątkowych f/ przejęcie własności nieruchomości lub prawa majątkowego w postępowaniu egzekucyjnym 2.Sposoby nieefektywne 1. przedawnienie zobowiązania podatkowego. Zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Gdy ma odroczenie terminu płatności liczymy np. ma zapłacić w listopadzie 2006r. ma odroczony do stycznia 2007r. okres 5 lat przedawnienia liczymy od stycznia, natomiast jeżeli byłyby raty to termin 5 lat przedawnienia płynie od czasu ostatniej raty. Bieg terminu przedawnienia przerywa ogłoszenie upadłości jak i zastosowanie środka egzekucyjnego, o którym podatnik został zawiadomiony. Nie ulegają przedawnieniu zobowiązania podatkowe zabezpieczone hipoteką lub zastawem skarbowym, jednakże po upływie terminu przedawnienia zobowiązania te mogą być egzekwowane tylko z przedmiotu hipoteki lub zastawu. 2. umorzenie zaległości podatkowej a/ powoduje również umorzenie odsetek za zwłokę w całości lub w takiej części, w jakiej została umorzona zaległość podatkowa b/ stosowane na wniosek podatnika przy czym wyjątkowo może być stosowane z urzędu np. kiedy zaległość podatkowa nie przekracza 5 krotnej wartości kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym / obecnie 8,80 zł x 5/. Prawo korekty: Podatnikowi przysługuje prawo korekty, jednak najpóźniej do czasu wszczęcia postępowania podatkowego w celu ustalenia jakiegoś szczegółu, który się organowi nie podoba. KUMULACJA PODATKOWA DOCHODU OD OSÓB FIZYCZNYCH. - kumulacja podmiotowa /fakultatywna/, I aspekt Specjalna kategorią podatników są MAŁŻONKOWIE. Możliwe jest ich łączne opodatkowanie za pośrednictwem tzw. ILORAZU MAŁŻEŃSKIEGO przy spełnieniu następujących warunków: - przez cały rok kalendarzowy pozostają w związku małżeńskim, - pozostają we wspólności majątkowej małżeńskiej, - wspólne złożenie wniosku o łączne opodatkowanie - żaden z małżonków nie korzysta z opodatkowania na zasadach określonych w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym - zeznanie podatkowe musi być złożone do dnia 40 kwietnia 2006r. Łączne opodatkowanie małżonków może mieć miejsce również wtedy gdy 1 z małżonków w ogóle nie osiągnął dochodów podlegających opodatkowaniu. Konstrukcja łącznego opodatkowania ma zastosowanie także do osób samotnie wychowujących dzieci. – PRZESŁANKI; 1.stan cywilny podatnika /wolny/ - osoby pozostające w związku małżeńskim a jeden z małżonków odbywa karę pozbawienia wolności, 2. małżonek pozostający w separacji 3. wychowywanie dziecka małoletniego, uczącego się w szkołach wymienionych w ustawie do 25 roku życia. KUMULACJA DOCHODÓW MAŁŻONKÓW /osób samotnie wychowujących dzieci/ polega na sumowaniu dochodów małżonków, ewentualne doliczenie dochodów małoletnich dzieci, a następnie dzielenie sumy dochodów na połowę. Podatek jest obliczany od tej połowy dochodów i mnożony przez 2 oraz ustalany na imię obojga małżonków. - kumulacja przedmiotowa /obligatoryjna/, II aspekt Polega na tym, że podatnik płaci podatek od sumy dochodów uzyskiwanych ze wszystkich źródeł przychodów WYJĄTKI: - np. sprzedaż nieruchomości dokonana przed upływem 5 lat od dnia nabycia /10% podatku/, - np. dochody z wygranych w konkursach / jeżeli wygrana wynosi 2 360 zł jest zwolniony/, natomiast jeżeli przekroczy tą kwotę to podatnik płaci 10% od całości wycieczki /jeżeli jest wygraną wycieczka w konkursie/. ...
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pldoc.pisz.plpdf.pisz.plgbp.keep.pl
|
