Finlandia, Studia, Skandynawistyka
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Finland- an EU member with a small state identity- TEIJA TILIKAINEN Czyli o tym co się pozmieniało w Finlandii od kiedy znalazła się w Unii Europejskiej. Introdution- dywagacje na temat czy i jak rozmiar kraju się liczy w polityce... w jaki sposób politycy małego kraju mogą skorzystać na jego rozmiarze. Należy przy tym zaznaczyć, że rozmiar i liczba ludności wcale nie stanowią o tym czy dany kraj zaliczać się będzie do krajów młych czy dużych ( np. Szwecja w UE – kraj duży, Czechy, Węgry, Rumunia- kraje małe). Krzje same mogą ustalić do którego bloku chcą należeć i który przyniesie im największe korzyści. Jeśli chodzi o powierzchnię Finlandii ( 305000km kw)- to nie jest ona jednym z najmniejszych krajem w UE. Jeśli chodzi o ilość mieszk.( 5.2 mln)- z pewnością tak. Jeśli chodzi o GDP- na 10 miejscu, dużo pieniędzy przeznacza na badania i rozwój, mało na wojsko, ale przy tym wysyła sporo żołnierzy na misje pokojowe. Wychodzi na to, że wielkość kraju jest rzeczą relatywną i zależy od wielu czynników. Nie można więc podać jednej zadowalającej definicji kraju „małego” (small state) - przy klasycznym spojrzeniu , takim jak realizm polityczny- rozmiar zdaje się mieć znaczenie. Rozmiar kraju stał się bardzo ważnym czynnikiem przy narodzinach tożsamości politycznej Finlandii. The History of Finland’s Small State Identity 2 czynniki miały wpływ na tożsamość politczną Finlandii jako „małego kraju”: - tradycja polityki państwowej (state-centric) - fakt, iż Finlandia zawsze stanowiła państwo graniczne ( border land) Finlandia pojawiła się na arenie międzynarodowej jako jednostka polityczna już w 12 wieku, kiedy to części dzisiejszego jej terytorium znalazły się od zwierzchnictwem Szwecji ( do 1809) Pod panowaniem Szwecji, w Finlandii zaczęły rozwijać się scentralizowane struktury państwwe: organy rządzące, konstytucja. Stały się one podstawą niepodległej Finlandii kiedy znalazła się ona w kręgach wpływów Rosji w 1809 roku. Nacjonalizm pojawił się w Finlandii w połowie 19 wieku i miał on 2 podstawy: kultywacja kultury nrodowej i wyzwolenie się spod wpływów Rosji. Udało się to w 1917, kiedy Rosja ogarnięta była rewolucją. Tradycja state-centric w Finlandii jest stara, widać ją już we wczesnej historii politycznej kraju. Nacjonalizm i wojny z ZSRR podtrzymały i umocniły tą tradycję. Głównymi cechami polityki state-centric jest suwerenność i terytorianość. W erze powojenej fińska polityka kierowała się realizmem ( Juho Kusti Paasikivi). Wymóg stanowiło położenie Finlandii. W przeszłości znajdowała się ona między dwoma wrogimi mocarstwami Szwecją i Rosją, które niejednokrotnie toczyły boje na jej terytorium. Była też granicą dwóch religii: Rzymstokatolickiej i Ortodoksyjnej. W czasie Zimnej Wojny Finlandia stała się strefą graniczną między Wschodem a Zachodem. Pozycja jej była zagrożona i Finlandia musiała ratować się neutralnością z jednej strony i paktami o przyjaźni i współpracy z drugiej. Finlandia w tym czasie należała także do zachodniej strefy wpływów ekonomicznych, widać więc wyraźnie w jak skomplikowanej sytuacji się znalazła. Wszystkie te czynniki złozyły się na specyficzną politykę Finlandii zwaną ‘small state identity’, w ramach której kraj kierował się realizmem politycznym i 2 najważniejszymi celami: utrzymaniem niezależności i integralności terytorialnej. W obliczu zagrożenia i potrzeby ciągłego balansowania między dwiema wrogimi sobie siłami, polityka zagraniczna była dla Finlandii sprawą najważniejszą. Polityka zagraniczna, sprawa życia i śmierci dla malutkiego państwa, była ścisła domeną prezydenta, wyłączoną z otwartej politycznej debaty. Poliyka zagraniczna pozostawała właściwie bez zmian aż do późnych lat 80 XX wieku, charakteryzowała ją umiejętność do przystosowywania się do szybko zmieniających się warunków, które nie były łatwe; reparacje wojenne dla ZSRR, obecność Radzieckiej komisji kontrolnej, pakt o przyjaźni i współpracy. Kiedy ZSRR rozpadło się, Finlandia mogła wreszcie odetchnąć i włączyć się aktywnie w politykę Europy. Ciekawe jest to, że za włączeniem się Finlandii do polityki europejskiej stał ten sam powód jaki wcześniej powstrzymywał ją od tego- sprawa bezpieczeństwa narodowego. Wcześnije kraj ten musiał pozostać neutralny by zachować niezależność i obronić się przed gniewem Rosji. Obecnie, poszukując protektora i sojusznika, Finlandia włączyła się do UE i bardzo zaagażowała się w integrację europejską. Co warto podkreślić, referendum z 1994 wykazało, że 43 % Finów było przeciwnych UE, ale nie byli to przedstawiciele żadnej z głównych partii politycznych Finlandii. Finlandia nie zgłaszała też żadnych zastrzeżeń przy negocjacjach dotyczących jej wstąpienia do Unii. - w polityce zanika stopniowo „neutralność”(dość bezboleśnie), zastępuje ją podejście „braku sojuszy militarnych” - polityka zaangażowania ma wpływ na to, że Finlandia, odmiennie niż Dania i Szwecja, weszła do strefy euro. - Finlania zmienia nastawienie ze state-centric na community-centred poprzez rozwój struktur instytucjonalnych UE, jest „za” Wspólnotą Europejską, Parlamentem E. , Sądem Wspólnoty Europejskiej (ECJ) (tak robią też inne „małe” i „średnie” państwa członkowskie) Ze względu na swoją postawę wobec UE Finlandia nazywana jest często „7 orginalnym państwem członkowskimUE” Wewnątrz wspólnoty Finlandia podkresla swoją tożsamość jako małego państwa. Robi to poprzez zaangażowanie w prace Unii w imię swojego bezpieczeństwa + wykorzystuje swoją pozycję jako „small state” w systemie UE.Finlandia chce raz na zawsze odciąc się od pasywności, która charakteryzowała jej politykę zagraniczną przez lata Zimnej Wojny. Bycie małym krajem wewnątrz UE wcale nie oznacza bezsilności, daje raczej szanse na zmiany wewnatrz kraju, takie jak przejście od polityki state-centric do community-centred. Proces ten był stopniowy, ale w końcu F. przyjęła tą drugą formę zarządzania i podejmowania decyzji. Wszelkie zaś obawy co do efektywności formy community-centred zniknęły, gdy UE zaczęła przygotowywać się do przyjęcia nowych członków z Europy Środkowej i Wschodniej.Gdy zaczęto przygotowywać Konstytucję Europejską, Finlandia podkreśliła, iż jednym z jej najważniejsyzch celów jest zapewnienie sobie protekcji Wspólnoty i zaczęła bronić metody wspólnego podejmowania decyzji przed zakusami dużych państw, które proponowały (directoire) dyrektoriat (??) Premier Lipponen powiedział, że potrzebny jest taki system podejmowania decyzi, który oparty jest na czynnikach obektywnych,takich jk równość państw członkowskich i ich ludność, a nie na przywileju wynikającym z faktu bycia państwem członkowskim czy potęgą. Na przełomie 2003-4 roku kwestia głosowania i podejmowania decyzjibyła kluczową sprawą dla Finlandii. Strategia małych państw: - są w lepszej pozycji jeśli chodzi o proponowanie pewnych ustaleń i jeśli mówi się o chęci przedyskutowania jakiejś sprawy - działają jako neutralni pośrednicy pomiędzy konkurującymi stronami- - ich wielkość sprawia iż są bardziej fleksybilne w swoim zachowaniu wobec koalicji. Finlandia właśnie tak się zachowuje (jest za to czasami atakowana przez wielu Finów- Partia Centralna) + jeszcze to, że unika budowania żadnych bloków z innymi państwami, ale stara się stworzyć dobre relacje ze wszystkimi państwami członkowskimi. Na początku swojej bytności w Unii taka właśnie postawa F. miała na celu danie do zrozumienia, iż chce ona uniknąc wpisania do bloku Nordyckiego. F. Wolała zbliżyć się do państw Beneluxu niż do bloku państw nordyckich. A jednak badania wykazują iż pomimo tych zabiegów mających wykazać jej neutralność, Finlandia najczęsciej występuje ze Szwecją, Danią i Parlamentem Europejskim. By zagwarantować sobie maxymalny wpływ na arenie międzynarodowej małe państwo musi zagwarantować sobie spójnosć polityki. W Finlandii polityka UE powoli zaczyna być rozgraniczana od ogólnej polityk izagranicznej państwa, która prze wiele dekad była ścisłą domeną prezydenta. Teraz to zaczyna się zmieniać i obecnie sprawami UE w Finlandii zajmuje się premier i ministrowie. Parlament uczestniczy w przygotowaniach ustaw do rozpatrzenia na forum europejskim i ma konstytucyjne prawo wiedzieć o wszystkich poczynaniach Unii. Innymi słowy F. ma bardzo dobre zaplecze polityczne w domu i b. dobrze zorganizowaną administracje jeśli chodzi o koordynację spraw związanych z jej członkowstwem w UE. Conclusion „Małość” Findlandii wcale nie świadczy o jej niemocy politycznej: - ma wartość historyczną - Finowie nadrabiają niewielki rozmiar swojego kraju mądrą polityką, narodowym uporem i zdolnością przetrwania oraz dostosowania się do szybko zmieniających się warunków politycznych. - Finlania jest poważana i wiarygodna w polityce międzynarodowej a także ceniona za umiejętność współpracy i zaangażowanie w sprawy Unii. Z drugiej zaś strony Finlandia jest też książkowym przykładme państwa „małego”: - wstępując do UE F. watychmiast i bez wahania wpisała się do grupy państw małych - jest bardzo oddana sprawom Unii i poszukuje jej protektoratu - również ze względu na narodowe struktury polityczne i na współpracę z innymi państwami F. Spełnia swoją rolę jako pańtwo „małe” Czy F. Pozostanie w przyszłosci w gronie państw „małych”? Czy pozycja ta zostanie utrzymana w czasie, gdy Unia dość szybko się rozszerza? Jest to kwestia nieroztrzygnięta. 4 ...
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pldoc.pisz.plpdf.pisz.plgbp.keep.pl
|
