Odnośniki

• Indeks
• Feliks W. Kres - Północna Granica (www.cuwroclaw.blogspot.com), Biblioteka Konesera
• Feliks W Kres - Krol Bezmiarow (www.cuwroclaw.blogspot.com), Biblioteka Konesera
• Feliks W.Kres Księga Całości 4 - Pani Dobrego Znaku (m76), ebook
• Feliks W. Kres - Pieklo i szpada (www.cuwroclaw.blogspot.com), ebook
• Feliks W.Kres Księga Całości 2 - Król Bezmiarów (m76), ebook
• Feliks W.Kres Księga Całości 5 - Porzucone Królestwo (m76), ebook
• Feliks W.Kres Księga Całości 6 - Tarcza Szerni 1 (m76), ebook
• Feliks W.Kres Księga Całości 3 - Grombelardzka Legenda (m76), ebook
• Feliks W.Kres Księga Całości 1 - Północna Granica (m76), ebook
• Feliks W.Kres Księga Całości 6 - Tarcza Szerni 2 (m76), ebook
• zanotowane.pl
• doc.pisz.pl
• pdf.pisz.pl
• oprawy.xlx.pl

Feliks Koneczny - Chrześcijaństwo wobec ustrojów życia zbiorowego,

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
FeliksKoneczny
Chrze±cija«stwowobecustrojów»ycia
zbiorowego
Artykułopublikowanynałamach„AteneumKapła«skiego”,
Włocławek1932r.
I
Cho¢byktojaknajszczelniejzamykałsi¦od±wiata,niezdołado-
prowadzi¢dotego,»eby»yj¡cwpojedynk¦,byłnaprawd¦wcałkowitej
izolacjiod»yciazbiorowego,gdy»pozostaniemuzawszecho¢bypo-
±rednizwi¡zekzjak¡±zbiorowo±ci¡.Samounikaniezgiełku»ycianie
stanowijeszczezerwaniazwszelkimiorganizacjami»yciazbiorowego.
Zamykaj¡cysi¦wswychpracowniachpoeta,uczony,artysta,wiod¡jed-
nak»yciepubliczne,boobrazpójdzienawystaw¦,poematdodruku,
anocneczuwaniezgwiazdamib¦dziezaznaczonewpublikacjinauko-
wej.Najwi¦kszyzpoetówpolskich„sobie±piewa,nieludziom”,lecz
zarazem„cierpizamiliony”,azatemtkwiwnich.Albosi¦gnijmypo
przykładdonajautentyczniejszychpustelników,»yj¡cychwpojedynk¦.
S¡topustelnicybrami«scy,przebywaj¡cyprzezdługielatawzupeł-
nejsamotno±cigdzie±nabezdro»nymuroczysku.ywi¡si¦jałmu»n¡
wnaturze,dostarczan¡przezokolicznychmieszka«ców,askładan¡na
miseczk¦poło»on¡opodal,tak,bypustelnikniewidziałnikogozeswych
»ywicieli.Aleczyotrzymywałbyt¦jałmu»n¦,gdybyniebyłuwa»any
przezokoliczneosiedlazam¦»a±wi¡tobliwego,gdybytedyniestanowił
wcieleniaichpoj¦¢,gdybytopustelnictwojednostkinieł¡czyłosi¦ze
zbiorowo±ci¡,anawetgdybyniestanowiłorezultatumy±liiuczu¢całej
ludno±ciokolicznej?
Jak»emo»nauj±¢zwi¡zkuz»yciemzbiorowym,skorocaławalka
obytodbywasi¦najegotle.At¦wyobra»amysobiedziwniejed-
nostronnie(iskutkiemtegofałszywie),mniemaj¡c,jakobybyłatylko
gonitw¡zabytemmaterialnym.Leczbytjesttrojakiitrojakatedy
walkaobyt,mianowicieomoralny,intelektualnyimaterialny.Aztej
trojako±ciwynikacałemnóstwopotrójno±ciiprzelicznychichpowi-
kła«.Czydoliczysi¦ktoniesko«czonejmo»liwo±ciprzejawówetycz-
nych,artystycznych,naukowych,ekonomicznych,politycznych,tudzie»
zwi¡zanejznimimnogo±ciorganizacji?Imwy»szyszczebelcywilizacji,
tymtegowszystkiegowi¦cejitymwi¦cejskomplikowane,tymbardziej,
3
i»napewnymszczeblurozwojuwszystkosi¦zdwaja,gdyobokprak-
tykistanieteoria.Sieci»yciazbiorowegozbytg¦ste,arozci¡gni¦tena
wszystko;jak»eonieniezawadzi¢?!
Ma»yciezbiorowewspółczynnikówniemało,owpływachmniej-
szychiwi¦kszych;jaknajwi¦kszepochodz¡ze¹ródełreligijnych,je±li
tylkoreligiazechcekorzysta¢zeswejmocywtymkierunku.Je±lika»da
religiapozytywnadziałana»yciezbiorowe,có»dopierochrze±cija«stwo,
religiaBoga-człowieka?Samojejzało»enie,wcielenieOsobyBogaw»y-
cieistosunkiludzkie,powtarzanedzie«wdzie«przyMszy±w.,jak»e
wbijasi¦wewszystko,cotylkojestludzkiego!
Uwagatakanarzucasi¦
apriori
;mamyjednakrozstrz¡sn¡¢spraw¦
historycznieizbada¢j¡przezwynikiaposterioryczne.
Tematwielcerozległy,gdybywyczerpa¢gojakotakoiwyzyska¢
olbrzymimateriałdo±wiadczeniahistorycznegowtejmaterii,musiały-
bypowsta¢tomy.Nietra¢myotuchy,»eb¦dzietokiedy±komu±dane
(wszak»ewyłonisi¦ztegonowywidokhistoriiko±cielnej);obecnieza±,
„narazie”,dobrzeb¦dziezanotowa¢przynajmniejtematimetod¦do
opracowaniago...Gdybowiemniemo»narobi¢czego±tak,jakbysi¦
chciało,trzebazrobi¢tak,jaksi¦da;stosuj¡csi¦tedydoobecnychsto-
sunkówwydawniczychwPolsce,zrobi¦zksi¡»kiprzynajmniejartykuł.
Chc¡cprzedstawi¢sw¡metod¦,musz¦przedewszystkimustali¢
pewienszeregpoj¦¢.Dasi¦stwierdzi¢historycznie,»etowszystko,
cokolwiek»ycieziemskiezdoławytworzy¢my±l¡,uczuciemidziała-
niem,mo»estanowi¢chaos,alete»pewn¡cało±¢,je»eliprzejawybytu
opartes¡nawspólnejogólnejidei.Wtymwypadkumog¡by¢uj¦te
wsystem,ogarniaj¡cywszystko,aopartynajednejmetodzie.Ustrój
»yciazbiorowegomo»eprzetoby¢chaotycznylubmetodyczny.Je»eli
my±l,uczucieiczynposiadaj¡wspóln¡o±,natenczassumawszelkich
przejawów»yciazbiorowegostanowicywilizacj¦.
Cywilizacjajestto
metodaustroju»yciazbiorowego.
Niektórereligiemieszcz¡wsobiezarazemtak¡metod¦.Wysnuwa-
j¡zpewnegozało»eniareligijnegonp.całysystemprawa±wieckiego,
czyni¡cjesakralnym.Judaizmibraminizmwchodz¡wtakieszczegó-
ły,i»wyznawcominnychreligiitakadrobiazgowasakralno±¢wydaje
si¦dziwactwem.Tysi¡czneprzepisyreligijne,tycz¡ceszczegółówdnia
4
powszedniego,skłoniłyznakomitegoznawc¦Indii,LeBon’a,dopowie-
dzenia,»eHinduschodzi,jadai±pireligijnie
1
.
Talmudjestbodajjeszczeszczegółowszy.Chasydzi„polscy”maj¡
wyra¹nieprzepisane„jaksi¦zachowywa¢przyjedzeniu,myciuiprzy
pracy”
2
.
Takiereligiepetryfikuj¡wszystkozgóry,awobecnast¦pnychpr¡-
dówinowychzawikła«»yciastaj¡bezradne.Wytworzonawtakispo-
sóbcywilizacjasakralnawykolejasi¦zezmian¡czasówipopadawza-
stój,niemog¡csprosta¢nowymanieprzewidywalnymwmomencie
sakralizacji»yciazawikłaniomhistorii.
Obokreligiiwytwarzaj¡cychcywilizacjesakralne,staj¡inne,niena-
rzucaj¡cemetody»yciazbiorowego,leczprzeciwnie,stosuj¡cesi¦docy-
wilizacji,jak¡gdziezastan¡.Np.prawybuddystapowinienpozostawa¢
oboj¦tnymwobecwszelkiego»ycia,tote»buddyzmnietworzynigdzie
cywilizacji,uleganatomiastka»dejiwka»dejstajesi¦innym.Faktycz-
nieniemanigdziebuddyzmuprawdziwego,ato,cobuddyzmemsi¦
mieni,dostosowujesi¦domiejscaiczasu,obni»aj¡csi¦cho¢bydopoli-
teizmu.Podobnieislamtakijest,jakagdziecywilizacja;có»zaprzepa±¢
dzieliislamarabskiodtura«skiego!Chrze±cija«stwosakralizujejedn¡
instytucj¦»yciazbiorowego—instytucj¦mał»e«stwa.Pozatymniema
wEwangeliiprawaaniprywatnego,anipublicznego,tote»chrze±cijanin
miewawielew¡tpliwo±ciwobecustrojów»yciazbiorowego.Tymwła-
±nieró»ni¡si¦cywilizacjeniesakralneodsakralnych,wktórychpanuje
apriorycznazgodno±¢»yciazprzepisamireligijnymi,bonawszystkos¡
przepisy.
W±ródchrze±cijanmo»liwajestrozmaito±¢zapatrywa«,aw¡tpliwo-
±cis¡zasadniczodopuszczalne.Natympolegawy»szo±¢chrze±cija«stwa
wobec»yciazbiorowego.Gdziebowiemniedopuszczalnes¡w¡tpliwo±ci
codoprzejawów»ycia,tamrozwójwykluczony.Wsamymprawiefa-
milijnymniemałojestmiejscanarozmaito±¢opinii,byletylkouznawa¢
konsekwencjesakramentalnejistotysamegomał»e«stwa.
Rodzinastanowipierwszyzkr¦gów»yciazbiorowego,którychjest
cztery:rodzina,społeczno±¢(wzgl¦dniespołecze«stwo),pa«stwo,na-
1
GustaveLeBon,
Lescivilisationsdel’Inde
,Nouvelleed.,Paris1900.
2
MaryAntin,poetka»ydowska,pisuj¡capoangielskuwAmeryce,rodemzPo-
łocka,wswejautobiografii:
VomGhettoinsLandderVerheissung
;wydanietrzecie,
Stuttgart1913—opisujewszechstronn¡t¦sakralizacj¦»yciapowszedniegozwła-
snegodo±wiadczenia.
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]